Bestrijding

In de afgelopen jaren is door Bureau Natuurzorg veel onderzoek gedaan naar verschillende manieren om invasieve en/of woekerende vegetatie te verwijderen. De ideale oplossing is vaak een combinatie van diverse methoden. Daarom is een goede inventarisatie en een op maat gesneden plan van aanpak zo belangrijk. Ook om het herstel van de oorspronkelijke natuur te waarborgen. Bij het kiezen van een methode moet men altijd uitgaan van de volgende stelling; een afgebroken plant komt altijd sterker terug, met meer uitlopers en met tot 30% meer wortels. De tot nu toe onderzochte methoden zijn:
Uitspoelen (oppervlaktewater)
De meest effectieve mechanische methode is het uitspoelen van de grond tussen de wortels van de plant. Daardoor wordt de plant losgekoppeld van de bodem en kan in zijn geheel worden verwijderd. Dit wordt gedaan met een Hydro Venturi die water en lucht door de toplaag van de bodem spuit. Een uiterst effectieve methode die echter wel gebonden is aan het groeiseizoen.
Verduisteren (oppervlaktewater)
Het verduisteren van een watergang berokkent schade aan alle organismen. Hoewel de methode het meest effectief is, is deze het minst gewenst. Een nieuwe methode van verduisteren blijkt een goede oplossing, namelijk het afdekken van alleen de bodem met EMS. Een biologisch afbreekbaar doek van Bureau Natuurzorg, dat na enige tijd vanzelf afbreekt en een minimale schade veroorzaakt aan het bodemleven. Voor het afbreken van het doek is de invasieve plant door lichtgebrek afgestorven, waarna de oorspronkelijke natuur zich weer kan herstellen.
Handmatig (oppervlaktewater)
Handmatige verwijdering is een optie met veel nadelen. Het is zeer arbeidsintensief en alleen effectief bij vele malen herhalen. Tijdens het lostrekken van de wortels ontstaat een vertroebeling waardoor men niet goed meer kan zien wat men doet. Daardoor worden veel planten gemist en onbedoeld afgebroken.
Traditioneel maaien (oppervlaktewater)
Maaien is slechts een noodoplossing die, wanneer niet goed uitgevoerd, voor nog grotere problemen zorgt. Het afmaaien van een stengel betekent dat er op het restant van de plant twee of meer stengels terugkomen en de wortels vermeerderen zich. Daarnaast is fragmentatie een groot probleem. De fragmenten kunnen zich makkelijk verspreiden naar aanliggende watersystemen. Ieder fragment kan weer opnieuw een plant worden.
Baggeren (oppervlaktewater)
Wanneer een water toch aan de beurt is om te worden gebaggerd, dan is dit een redelijke, maar tijdelijke optie als bestrijding. Dat komt omdat delen van de watergangen niet of niet voldoende worden meegenomen. Bijvoorbeeld oeverzones en rietkragen. In combinatie met EMS-doek afdekking en/of uitspoelen kan deze methode effectiever worden gemaakt.
Biologisch of chemisch (oppervlaktewater)
Naar een biologische bestrijding wordt gekeken, maar een oplossing is nog ver weg. Natuurlijke vijanden zijn niet effectief genoeg en vaak ook uitheems. Dus eigenlijk ook weer exoten. Graskarpers lijken een oplossing, maar zijn dat niet altijd. Zij eten voornamelijk gras langs de oevers en minder waterplanten. Eenmaal volgroeid kunnen ze met betrekkelijk weinig voeding in leven blijven. Omdat ze zich niet voortplanten, eten ze ook in dat seizoen niet zoveel als gewone karpers. Chemische middelen (aquatisch gerichte herbiciden) zijn er wel, maar zijn niet inzetbaar vanwege de drinkwaterfunctie van ons oppervlaktewater, de snel uit evenwicht rakende ecologie en de trage afbraak van werkzame stoffen in onze bodem.
Landexoten
Naar een effectieve aanpak van exotische planten wordt nog volop gezocht. De twee grootste problemen zijn een uitgebreid wortelgestel en de zaadverspreiding en die verplichten tot jarenlange aanpak. De proeven die wij doen lijken meer succesvol te zijn.
Begeleiding
Niets is zo onvoorspelbaar als een invasieve exoot. Daarom is begeleiding door een bestrijding- en exotendeskundige zo belangrijk. Niet alleen om de gehele ecologie te bewaken tijdens het bestrijden van de exoot, maar ook om sturing te geven aan het proces zodat de uitkomst optimaal is en het herstel van de natuur snel kan beginnen. Tijdens het verwijderingsproces kan je beter sturen om de uitkomst positief te beïnvloeden.
Een begeleider let op heel veel zaken. Bijvoorbeeld of de juiste maatregelen tegen verspreiding zijn getroffen en of het beoogde effect daarvan wordt behaald. Worden de protocollen en instructies goed nageleefd en uitgevoerd? Blijven de werkzaamheden binnen de vooraf vastgestelde waarden om de aanwezige natuur te beschermen? Zijn de werkzaamheden effectief genoeg of zijn er aanpassingen nodig? Hoe is de communicatie met belanghebbende partijen en worden de juiste antwoorden gegeven op vragen van pers en omstanders?
Als begeleider op een project met invasieve exoten moet je naast het bewaken van natuurbelangen ook nog eens een duizendpoot zijn met een breed scala aan vaardigheden. En begrijpen wat je doet bij de vaak rigoureuze aanpak. Bureau Natuurzorg heeft dit allemaal onder één dak. Wel zo handig.